Magazyn Psychologiczny to porcja psychologicznej wiedzy naukowej oparta na światowych badaniach. Jeśli podoba ci się to, co piszę zasubskrybuj, podaj dalej, skomentuj.
Potrzebujesz konsultacji w kryzysie?
Rozpadu związku, Nagła utrata pracy, Złe doświadczenia po narkotykach,
Trudna diagnoza
Wstęp
Utrata pracy to jedno z najbardziej stresujących doświadczeń w życiu — porównywalne ze stresem wywołanym przez wypadek samochodowy lub poważną diagnozę medyczną, dotyczącą nas samych lub bliskich. Na skali 43 najbardziej stresujących wydarzeń życiowych według Holmesa i Rahe’a, utrata pracy zajmuje aż 8. miejsce. Dla porównania — przeprowadzka, którą wiele osób uznaje za bardzo stresującą, znajduje się dopiero na 28. miejscu.
Dzień dobry! Nazywam się Ola Krawczak i witam Cię serdecznie w pierwszym odcinku podcastu magazynu psychologicznego. To przestrzeń, w której w lekki i praktyczny sposób przybliżam wiedzę psychologiczną opartą na dowodach naukowych.
Psychologiczne skutki utraty pracy
Osoby, które straciły pracę, bardzo często doświadczają silnego stresu i szoku, szczególnie w pierwszych dniach. Ten stres bywa porównywalny do emocji, jakie towarzyszą diagnozie poważnej choroby.
Często pojawia się spadek poczucia własnej wartości, dezorientacja związana z utratą tożsamości zawodowej. Mówimy przecież: „jestem psycholożką”, „jestem inżynierem”, „jestem kierowniczką”. Gdy nagle tracimy tę rolę, może pojawić się pustka i zagubienie.
Towarzyszą temu emocje takie jak lęk, złość, niepokój czy poczucie niesprawiedliwości. Pojawia się też niepewność co do przyszłości — nie wiemy, jak zapłacimy rachunki w kolejnym miesiącu, co dalej z naszym życiem zawodowym.
Utrata pracy to nie tylko strata finansowa. To również utrata poczucia sprawczości i wiary we własne możliwości, szczególnie dotkliwa dla osób młodych, które dopiero zaczynają swoją drogę zawodową i nie miały jeszcze okazji, by ugruntować poczucie własnej wartości na rynku pracy.
Długofalowe skutki bezrobocia
Długotrwały brak pracy może prowadzić do poważnych zaburzeń nastroju, co pokazują badania prowadzone na dużej grupie Europejczyków po kryzysie gospodarczym w 2008 roku. Szczególnie dotyczy to mężczyzn po czterdziestce.
Brak zatrudnienia często wiąże się z koniecznością zmiany stylu życia — rezygnacją z podróży, zakupów, spotkań towarzyskich. To z kolei prowadzi do osłabienia relacji społecznych. Niektórzy doświadczają myśli samobójczych, a także sięgają po substancje psychoaktywne jako formę radzenia sobie z napięciem.
Dlatego tak ważne jest, by zadbać o siebie już od pierwszych chwil po utracie pracy.
Co robić w pierwszym tygodniu po utracie pracy?
Po pierwsze — daj sobie czas. Kilka dni na odpoczynek, ochłonięcie, zjedzenie czegoś dobrego. Nie pisz od razu maili do byłego pracodawcy, nie wystawiaj opinii w emocjach. Nie podejmuj ważnych decyzji życiowych.
Utrzymuj dzienną rutynę: wstawaj o tej samej porze, jedz regularne posiłki, wychodź na świeże powietrze, ruszaj się. To pomoże ukoić układ nerwowy.
Szukaj kontaktu z bliskimi. Jeśli boisz się ich pytań i ocen — uprzedź ich. Powiedz: „Potrzebuję teraz spokoju. Odpoczywam. Szukam rozwiązania. Mam wsparcie specjalistów”.
Wsparcie psychologiczne
W takich sytuacjach ogromnie pomocne mogą być krótkoterminowe konsultacje psychologiczne — 5 do 10 spotkań, podczas których pracuje się nad odzyskaniem poczucia bezpieczeństwa i stworzeniem planu działania na najbliższe tygodnie.
Planowanie i dbanie o siebie
Zadbaj o podstawy: bezpieczeństwo finansowe. Spisz, ile masz oszczędności, jakie są najważniejsze wydatki (czynsz, prąd, gaz), a z czego możesz czasowo zrezygnować (restauracje, zakupy).
Zadbaj o zdrowie psychiczne poprzez proste rzeczy: ruch, sen, dieta, gotowanie w domu, kontakt z przyrodą.
Poszukaj zajęcia — niekoniecznie płatnego. Może wolontariat, może realizacja dawno odkładanej pasji? Zrób listę zainteresowań, rzeczy, na które wcześniej nie miałaś czasu. Sprawdź lokalne darmowe wydarzenia: koncerty, zajęcia sportowe, warsztaty.
Utrata pracy na emigracji
Utrata pracy na emigracji to podwójny stres: trudności językowe, brak sieci wsparcia, niejasne formalności. Nie wahaj się pytać na lokalnych grupach na Facebooku. Szukaj informacji — nie wyrzucaj z siebie frustracji, tylko pytaj konkretnie: „Gdzie mogę dostać darmową pomoc?”, „Co zrobić, jeśli nie mam za co zapłacić czynszu?”
Moja historia
W okolicach czterdziestki podjęłam decyzję o zmianie zawodu. Zaczęłam studiować psychologię i przez cztery lata jeździłam między Poznaniem a Berlinem. Po ukończeniu studiów okazało się, że sam dyplom nie wystarcza. Potrzebne było doświadczenie — staże, wolontariat, praktyka.
Piszę bloga, nagrywam ten podcast, uczestniczę w konferencjach, szkoleniach. Zaczęłam aktywnie kontaktować się z osobami z branży, pisać do psychologów z prośbą o radę. To nie było łatwe, ale przyniosło efekty. Otrzymałam kilka cennych kontaktów i realne wsparcie.
Zakończenie
Utrata pracy to trudne, ale nie beznadziejne doświadczenie. Dzień po dniu możesz zrobić coś małego, co przybliży Cię do stabilności i nowego początku. Pamiętaj, nie jesteś sama. Sięgaj po wsparcie — to nie wstyd, to odwaga.
Do usłyszenia w kolejnym odcinku!
Share this post